🩺 Module 1 – Renal Dialysis Terminology

English | မြန်မာ

🎯 Learning Objectives | သင်ယူရမည့် ရည်ရွယ်ချက်များ

• Understand the essential terms used in renal dialysis. | ကျောက်ကပ်သွေးသန့်စင်ကုသမှုဆိုင်ရာ အခြေခံစကားလုံးများကို နားလည်ရန်။

• Apply the correct English–Myanmar terms in clinical practice. | လက်တွေ့ကုသရေးလုပ်ငန်းခွင်တွင် အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ စကားလုံးများကို မှန်ကန်စွာ အသုံးချနိုင်ရန်။

• Enhance communication between healthcare providers and patients. | ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများနှင့် လူနာများကြားဆက်ဆံရေး ပိုမိုကောင်းမွန်စေရန်။

📖 Core Content | အဓိကအကြောင်းအရာ

Key Terms | အဓိက စကားလုံးများ

1. Dialysis = သွေးသန့်စင်ခြင်း (Dialysis)

2. Hemodialysis = သွေးသန့်စင်ကုသမှု (Hemodialysis)

3. Peritoneal Dialysis (PD) = ဝမ်းဗိုက်အတွင်းသားမှတစ်ဆင့် သွေးသန့်စင်ခြင်း (PD)

4. CCPD (Cycler-Assisted PD) = စက်ပစ္စည်းအကူအညီဖြင့် ပြုလုပ်သော PD

5. CAPD (Continuous Ambulatory PD) = ကိုယ်တိုင်လှုပ်ရှားပြုလုပ်နိုင်သော PD

6. Dialyzer = သွေးသန့်စင်စက် (ဒိုင်ယာလိုင်ဇာ)

7. Clearance = (ဓာတ်ပစ္စည်းများ) ဖယ်ရှားနိုင်မှုပမာဏ

8. Adequacy = (ကုသမှု) ထိရောက်မှု / လုံလောက်မှု

9. Access Site = သွေးလမ်းကြောင်း ဝင်ရောက်ရာနေရာ

10. Anticoagulant = သွေးမခဲဆေး

11. AV Fistula = သွေးလွှတ်ကြောနှင့်သွေးပြန်ကြော ဆက်သွယ်ခွဲစိတ်မှု (AV Fistula)

12. AV Graft = သွေးလွှတ်ကြောနှင့်သွေးပြန်ကြော ဆက်ထားသော သွေးကြောတုမျှင်

13. Catheter = ပိုက်ငယ် (ကက်သက်တာ)

14. Ultrafiltration = အရည်ကျိုးထုတ်ခြင်း

15. Blood Flow Rate = သွေးစီးဆင်းနှုန်း

16. Dialysate = သွေးသန့်စင်ရည်

17. Bicarbonate Dialysate = ဘိုင်ကာဗွန်နိတ်ပါသော သွေးသန့်စင်ရည်

18. Electrolytes = ဓာတ်ဆားများ

19. Fluid Overload = ကိုယ်ခန္ဓာတွင်း အရည်များပြားခြင်း

20. Dry Weight = ပုံမှန်ကိုယ်အလေးချိန် (အရည်များမပါဝင်သော)

21. Uremia = ဆီးယိုစိမ့်မှုကြောင့် သွေးဆိပ်တက်ခြင်း

22. Creatinine = ခရီယာတီနင်း

23. URR (Urea Reduction Ratio) = ယူရီးယား လျော့နည်းမှုရာခိုင်နှုန်း

24. Kt/V = သွေးသန့်စင်မှုပမာဏ ညွှန်းကိန်း

25. Erythropoietin (EPO) = သွေးနီဥဆဲလ်များ ထုတ်လုပ်မှုကို လှုံ့ဆော်ပေးသော ဟော်မုန်း (အီပီအို)

26. Anemia = သွေးအားနည်းရောဂါ

27. Hypotension = သွေးပေါင်ချိန်ကျခြင်း

28. Hypertension = သွေးပေါင်ချိန်တက်ခြင်း

29. Infection = ရောဂါပိုးဝင်ခြင်း

30. Sepsis = သွေးဆိပ်တက်ခြင်း

❓ FAQs | မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ

1. What is the difference between Hemodialysis and Peritoneal Dialysis?
   Hemodialysis uses a machine and dialyzer to clean the blood. | Hemodialysis သည် စက်နှင့် သွေးသန့်စင်စက်ကို အသုံးပြု၍ သွေးကို သန့်စင်ပေးခြင်း ဖြစ်သည်။
   Peritoneal Dialysis uses the lining of the abdomen (peritoneum). | Peritoneal Dialysis ကတော့ ဝမ်းဗိုက်အတွင်းရှိ အလွှာပါးကို အသုံးပြု၍ သန့်စင်ခြင်း ဖြစ်သည်။

2. What is an AV fistula?
   It is a surgical connection between an artery and a vein. | ၎င်းသည် သွေးလွှတ်ကြောနှင့် သွေးပြန်ကြောကို ခွဲစိတ်၍ ဆက်သွယ်ထားသော သွေးလမ်းကြောင်း တစ်ခုဖြစ်သည်။

3. Why is dry weight important?
   It helps control fluid balance in dialysis patients. | သွေးသန့်စင်ကုသမှုခံယူနေရသော လူနာများတွင် ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း အရည်ဓာတ်မျှတမှုရှိစေရန် ထိန်းညှိရာတွင် ပုံမှန်ကိုယ်အလေးချိန်သည် အရေးပါသောကြောင့် ဖြစ်သည်။

📝 Case Study | လေ့လာစရာ ဖြစ်ရပ်

Case: A patient arrives with fluid overload. | ဖြစ်ရပ်- လူနာတစ်ဦး ခန္ဓာကိုယ်တွင်း အရည်များပြားနေသည့် လက္ခဏာဖြင့် ရောက်ရှိလာသည်။

Discussion: The nurse explains the need for proper dry weight measurement. | ဆွေးနွေးချက်- သူနာပြုဆရာမသည် ပုံမှန်ကိုယ်အလေးချိန်ကို မှန်ကန်စွာ တိုင်းတာရန် လိုအပ်ပုံကို ရှင်းပြသည်။

❓ FAQs | မကြာခဏ မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ (x5)

What is the main purpose of dialysis? | Dialysis ၏ အဓိက ရည်ရွယ်ချက်က ဘာလဲ?

To remove waste products and excess fluid from the blood. | သွေးထဲမှ အညစ်အကြေး(အဆိပ်အတောက်)များနှင့် ပိုလျှံနေသော အရည်များကို ဖယ်ရှားရန် ဖြစ်ပါသည်။

What is the difference between Hemodialysis and Peritoneal Dialysis? | Hemodialysis နှင့် Peritoneal Dialysis ကြာကွာခြားချက်က ဘာလဲ?

Hemodialysis uses a dialyzer (artificial kidney). | Hemodialysis သည် ကျောက်ကပ်အတုကိရိယာ (Dialyzer) ကို အသုံးပြုပါသည်။

Peritoneal Dialysis uses the lining of the abdomen (peritoneum). | Peritoneal Dialysis သည် ဝမ်းဗိုက်အတွင်းရှိ အလွှာ (Peritoneum) ကို အသုံးပြုပါသည်။

Why is dry weight important for dialysis patients? | Dialysis လူနာများအတွက် Dry Weight က အဘယ်ကြောင့် အရေးကြီးပါသလဲ?

It indicates the patient’s weight without excess fluid, preventing overload or dehydration. | ၎င်းသည် လူနာ၏ ခန္ဓာကိုယ်တွင်း အရည်ပိုမရှိသော အလေးချိန်ကို ဖော်ပြပြီး၊ နှလုံးအပိုဝန်မကျခြင်း (fluid overload) သို့မဟုတ် ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်း (dehydration) ကို ကာကွယ်ပေးပါသည်။

What is an AV Fistula? | AV Fistula ဆိုတာဘာလဲ?

A surgical connection between an artery and a vein for hemodialysis access. | ၎င်းသည် Hemodialysis လုပ်ရန် သွေးလွှတ်ကြောနှင့် သွေးပြန်ကြောကို ခွဲစိတ်ပြီး ဆက်စပ်ထားသော လမ်းကြောင်း တစ်ခုဖြစ်ပါသည်။

What does Kt/V measure? | Kt/V က ဘာကို တိုင်းတာပါသလဲ?

It measures dialysis adequacy (how well dialysis cleans the blood). | ၎င်းသည် Dialysis ၏ ထိရောက်မှုကို (သွေးကို မည်မျှ သန့်စင်ပေးနိုင်သည်ကို) တိုင်းတာပါသည်။

🩺 Renal Dialysis Terminology (English – Myanmar)